امروز هم بانوان مشهدی در عزای امامشان سیاه پوشیدند و اشک ریختند و با پای پیاده به حرمش آمدند تا حماسه سوگواره زنان و مادران نوغان برای امام زمان‌شان را یادآور شوند.
اقدامی که باید الگوی زنان مسلمان باشد
هرسال در آخرین روز ماه صفر مسجد امام رضا(ع) محله نوغان طبرسی محل تجمع بانوان این محله می‌شود. انگار آیین نانوشته‌ای همه آن‌ها را به اینجا فرامی‌خواهند. آیینی که یادآور اقدام شجاعانه و وفادارانه پیشینیان‌شان است.
چرخ زمان را که 1243 سال به عقب برگردانیم، می‌رسیم به روز پایانی ماه صفر سال 203 هجری قمری. همان روزی که مامون حضرت(ع) را با زهر جفا به شهادت رساند و سعی داشت شهادت ایشان را مرگ طبیعی جلوه دهد. اما این زنان نوغان بودند که جرات کردند و فضای خفقان را شکستند و صدای مظلومیت امامشان را به گوش زمین و آسمان رسانند. مهریه‌هایشان را بخشیدند تا مهر حضرت رضا(ع) در دل نگه دارند.
زنان امروز محله نوغان هم به تاسی از گذشتگان‌شان و برای یادآوری این اتفاق بزرگ هر سال در چنین روزی در مسجد محله خود جمع شده و طی یک حرکت نمادین با پای پیاده به حرم مطهر مشرف می‌شوند. امسال هم این گروه از زنان در این مسجد جمع شدند و پیش از تشرف به حرم مطهر برنامه‌ای نیز برگزار کردند. این برنامه شامل اجرای تاتر و سرود پیرامون همین موضوع و با سخنرانی دکتر ریحانه رئیسی همراه بود. بعد از صرف صبحانه‌ای هم که مهمان حضرت بودند، با زمزمه مرثیه رهسپار حرم شدند.
نسرین نایاب یکی از بانوانی شرکت‌کننده در این مراسم بود. او که استاد یکی از حوزه‌های علمیه مشهد است گفت: «مراسم زنان نوغان هر سال به میزبانی مسجد امام رضا(ع) برگزار می‌شود. این مراسم با موضوع هویت زن مسلمان، نه شرقی و نه غربی است و من هرسال در آن شرکت می‌کنم. بسیاری از اقدامات زنان در تاریخ کم رنگ دیده شده و بانیان آن گم‌نامند. برگزاری چنین برنامه‌هایی بسیار مهم و ضروری است البته رسانه‌ها هم وظیفه دارند که این زنان و اقدامات ارزشمندشان را به عنوان الگو زن مسلمان به نسل جوان بشناسانند.»
جا پای زنان نوغان
دیگر از آن کوچه‌ها و خانه‌هایی که بیش از دوازده قرن پیش زنان نوغان از آن گذر کردند تا برای تشییع امامشان(ع) بروند، خبری نیست اما هنوز هم یاد آن اتفاق در ذهن زنان امروز این محله و این شهر به جا مانده است. این بانوان بعد از گذشت این همه سال در روز شهادت ولی نعمت‌شان جا پای زنان نوغان گذاشتند و باز هم از این مسیر راهی حرم شدند. جمعیت‌شان خیلی بیشتر از زنان یک محله است. وقتی برای حضور در مراسم به دارالمرحمه رسیدند چند هزار نفری شده بودند. فاطمه سادات هاشمی، کارشناس مسئول اداره مراسم و آیین‌های حرم مطهر رضوی هم به همین موضوع اشاره کرد و گفت: «آیین سوگواری زنان نوغان ،با عنوان «به جای مادر» برگزار شده است که به حماسه تاریخی آن شیرزنان اشاره دارد. هر ساله بانوان مشهدی از مسجد امام رضا(ع) محله نوغان برای بزرگداشت و تجلیل از این واقعه و تجدید پیمان با حضرت(ع) به صورت نمادین و با پای پیاده به طرف حرم مطهر مشرف می‌شوند. تفاوتی که برنامه امسال با سال‌های قبل دارد این است که شاهد حضور بیش از 3 هزار نفر هستیم چراکه بانوان نه تنها از محله نوغان بلکه از تمامی محلات مشهد برای شرکت در این مراسم آمده‌اند.»
همراهی زنان نوغان با اما زمان‌شان
هم خوانی قرآن توسط گروه قرآن آموزان رضوی آزین بخش مراسم در رواق دارالمرحمه حرم مطهر رضوی بود. فیروزه محمدزاده سخنران این مراسم هم در حاشیه این برنامه گفت: «تاریخ عبرت آموز است. ما زنانی در تاریخ داریم که سرنوشت تاریخ را دگرگون کرده‌اند. خیلی مهم است که جوان امروز برای عبرت گرفتن با این الگوها آشنا شود. قرآن هم خیلی به عبرت آموزی از تاریخ اشاره می‌کند و اگر بخواهیم تاسی از قرآن هم داشته باشیم باید زنانی مانند حضرت زهرا(س)، حضرت زینب(س)و حضرت خدیجه را که اقدامات بزرگ و اتفاقات مهم تاریخی را رقم زده‌اند، شناسایی کنیم و به نسل جوان معرفی کنیم.»
محمدزاده بر اهمیت همراهی زنان نوغان با امام زمان‌شان تاکید کرد و ادامه داد: « همین که آنان امام زمان خود را شناختند و ایشان را همراهی کردند، آن هم در فضایی که مامون قصد داشت مرگ امام(ع) را یک مرگ طبیعی جلوه دهد و شهادت ایشان را مخفی کند اهمیت این واقعه را نشان می‌دهد. حضور این زنان و عزاداری‌هایی که برگزار کردند این آگاهی را به جامعه داد که امام به مرگ طبیعی از دنیا نرفتند بلکه به شهادت رسیدند و این اتفاق توسط حکومت وقت و مامون رخ داده است. این روشنگری نه تنها در زمان خودشان بود بلکه امروز به نسل ما هم رسیده است.»
بعد از اتمام سخرانی گروه سرود آوای ارادت و نسل سلمان به اجرای یگ سرود دسته جمعی با همین مضمون پرداختند. مهرانه دباغ سرپرست این گروه گفت: «زنان نوغان مسئولیت‌شان را در زمان خود انجام دادند. ما هم مسئولیت داریم که ادامه دهنده راه آنان باشیم. بچه‌های ما هم تصمیم گرفتند با اجرای سرود گام موثری در این راه بردارند. البته در این مدت در مورد پیشینه تاریخی این اتفاق برایشان توضیخات کاملی داده‌ایم تا با آگاهی و عشق این سرود را بخوانند.»
نقل یک روایت تاریخی در دل یک داستان
رونمایی از رمان «ابریشم باف» بخش دیگری از این مراسم بود. این کتاب که در قالب یک رمان نوشته شده، داستان این واقعه را روایت می‌کند. آزاده آزادنیا که همراهخ سیده طیبه سیدی کار نگارش این داستان را بر عهده داشته است، درباره آن توضیح داد: «سفارش این کتاب توسط دفتر تبلیغات آستان قدس رضوی به ما داده شد. البته بعد از تحقیقاتی که درباره اصل داستان انجام دادم به موضوع علاقه‌مند شدم چراکه درباره آن کار مکتوب زیادی انجام نشده بود و هرآنچه وجود داشت اکثرا تاریخ شفاهی بود. حتی منابع تاریخی کمی هم به آن اشاره کرده بودند و مهمترین منابع ما هم در طول یک ماه تحقیقات، تنها دو کتاب زندگی سیاسی امام هشتم(ع) نوشته جعفر مرتضی حسینی و کتاب تاریخ تحلیلی اسلام نوشته دکتر جعفر شهیدی بود.»
نظر شما